Rì-viu quyển sách mình tốn nhiều thời gian nhất để đọc. 11 tháng – chính xác là vậy, là thời gian mình đã bỏ ra để đọc quyển sách này của tiến sĩ y khoa Bessel van der Kolk (nhà sáng lập người Hà Lan, kiêm giám đốc Trung tâm điều trị sang chấn tại Brookline, Massachusetts, giáo sư khoa tâm thần của trường Y Đại Học Boston). Ông đã dành gần cả đời mình để nghiên cứu về sang chấn ở trẻ em và người lớn, và rất nhiều phương pháp điều trị sang chấn của ông đang được giảng dạy và áp dụng ở nhiều quốc gia.
Sở dĩ quyển sách này tồn nhiều thời gian của mình như vậy, là bởi từng trang sách đều chứa đựng những thông tin có giá trị về mặt khoa học tâm lý, khoa học thần kinh và khoa học ‘làm người’. Mình đã phải ‘phá sách’ bằng cách bẻ 1 góc giấy làm dấu, và đã bẻ gần như hơn 2/3 quyển. Có nhiều thông tin buộc mình phải nghiền ngẫm, nhìn vào thực tại và lục lọi lại những trải nghiệm cá nhân, hoặc nhìn sang trải nghiệm của những người thân, bạn bè xung quanh để chiêm nghiệm. Đó là những giây phút quý giá mà mình không thể diễn tả bằng lời.
Nếu là một sinh viên hay người hành nghề trong ngành tâm lý, bạn NHẤT ĐỊNH PHẢI ĐỌC QUA quyển này. Nếu là một người quan tâm đến ‘khoa học làm người’, bạn cũng nên dành thời gian ngâm cứu quyển sách này.
Nội dung quyển sách là đúc kết cho quá trình dấn thân nghiên cứu hơn 30 năm trong ngành tâm lý học thần kinh, tâm lý học phát triển, tâm bệnh học và tâm lý trị liệu. Nội dung chính của sách có 5 chương, bao gồm:
I – TÁI KHÁM PHÁ SANG CHẤN: nói về quá trình tìm hiểu và hình thành những hiểu biết khoa học về Stress cho sang chấn (PTSD) nói riêng và sức khỏe tâm thần nói chung, bắt nguồn từ những khám phá ban đầu về stress do sang chấn ở các cựu binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam (ĐỌC RỒI BẠN SẼ HIỂU VÌ SAO MÌNH LUÔN PHẢN ĐỐI CHIẾN TRANH).
II – KHÁM PHÁ BỘ NÃO BỊ SANG CHẤN: những kết quả nghiên cứu của khoa học thần kinh và hình ảnh học thần kinh, giúp chúng ta hiểu được mối liên hệ giữa não bộ với tâm lý – tâm thần ở con người (RẤT THÚ VỊ).
III – TÂM TRÍ TRẺ THƠ & IV – DẤU ẤN CỦA SANG CHẤN: những dấu ấn của sang chấn lên trẻ em và người trưởng thành (VỚI MÌNH THÌ KHÔNG AI XỨNG ĐÁNG PHẢI SỐNG NHƯ VẬY CẢ).
V – CON ĐƯỜNG HỒI PHỤC: mô tả con đường hội phục của những người bị stress do sang chấn thông qua các phương pháp trị liệu và tự chữa lành.
Với cấu trúc sách như trên, rõ ràng sách chứa đựng một hành trình có mở đầu và kết thúc. Phần V – Con đường hồi phục có nhắn đến nhiều phương pháp trị liệu – các bạn làm nghề đưa đò, trị liệu, hỗ trợ cảm xúc người khác hãy tham khảo nhé. Và đây cũng là một quyển sách CÓ RẤT NHIỀU NGUỒN THAM KHẢO CHẤT LƯỢNG – hơn 60 trang dẫn nguồn tham khảo.
Xúc động tiếp nối xúc động vì sách chứa nhiều ví dụ thực tế từ chính những bệnh nhân của tiến sĩ Bessel van der Kolk. Một lần nữa nhấn mạnh cho việc ‘ta có nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài khi chưa nhìn thấy hay biết đến những gì họ đã trải qua?’.
Sách khiến mình vỡ ra nhiều thứ về con người – sinh vật vốn quá nhạy cảm với những sự tổn thương. Và khơi dậy lòng từ bi – yêu thương và giúp đỡ người khác. Mình tin đây là một trong những giá trị tuyệt nhất của sách.
Sang chấn nghĩa là có sự bất ổn trong tâm lý (suy nghĩ & hành vi) sau khi trải qua 1 sự kiện tàn khốc như chiến tranh, thiên tai, mất đi người thân, ly hôn, mất việc… Chúng ta biết rất ít về thế giới của những người bị sang chấn, càng ít hơn về việc sang chấn sẽ thay đổi não bộ của ta như thế nào, càng ít hơn về sự ảnh hưởng của não bộ đến cách ta nhìn cuộc sống và đưa ra quyết định.
Tại sao nhiều người không thể bỏ chạy khi bị hãm hiếp? Tại sao ta có thể sợ đến nỗi ‘đóng băng’ chính mình và phân ly khỏi cơ thể của ta? Tại sao ta không sống trọn vẹn trong hiện tại? Tại sao ta cứ mãi bị giày vò, lo lắng bởi quá khứ hay tương lai? Tại sao ta lại là ta bây giờ?
Ai trong chúng ta cũng có thể rơi vào sang chấn nếu sức bật tinh thần (resilience) của ta không đủ mạnh. Nếu bạn bị sang chấn, hãy đọc quyển này vì chính mình. Nếu ông bà, cha mẹ, bạn bè hay người yêu của bạn bị sang chấn, hãy đọc quyển này vì họ. Hãy tăng trí tuệ của bạn lên thì sự hiểu, sự thương của bạn với vạn người, vạn vật cũng từ đó mà tăng dần.
Cảm ơn bạn đã ghé Miền An Trú, cùng đọc thêm các bài khác trên trang nhé. Happy reading !
